habarlar

Dragon gaýyk festiwaly

“Dragon Boat Festiwal” Hytaýyň adaty baýramçylygy bolup, maý aýynyň ahyrynda ýa-da iýun aýynyň ahyrynda Gregorian senenamasynda bäşinji aýyň bäşinji gününe gabat gelýär. 2023-nji ýylda “Dragon Boat” festiwaly 22-nji iýunda (penşenbe) düşýär. Hytaýda penşenbe (22-nji iýun) -dan şenbe (24-nji iýun) aralygynda 3 günlük dynç alyş bolar.

“Dragon Boat” festiwaly köpleriň tüwi köftelerini (zongzi) iýýän, realgar şerabyny (xionghuangjiu) içýän we aagondarha gaýyklaryny ýaryşýan baýramçylykdyr. Beýleki çäreler, Zhong Kui (mifiki hossar şekili) nyşanlaryny asmak, mugwort we kalamus asmak, uzak gezelenç etmek, jadygöýlik ýazmak we atyr derman sumkalaryny geýmek.

Günortan ýumurtga goýmak ýaly bu çäreleriň we oýunlaryň hemmesi, gadymy adamlar tarapyndan saglyk we abadançylyk bilen bir hatarda keseliň, ýamanlygyň öňüni almagyň täsirli usuly hasaplandy. Adamlar erbet ruhlardan goranmak üçin käwagt talismans geýýärler ýa-da erbet ruhlardan goraýan Zhong Kuiniň suratyny öýleriniň gapysynda asyp bilerler.

Hytaý Respublikasynda bu festiwal Hytaýyň ilkinji şahyry hökmünde tanalýan Qu uanuanyň hormatyna “Şahyrlar güni” hökmünde hem bellendi. Hytaý raýatlary adatça bişirilen tüwi bilen doldurylan bambuk ýapraklaryny suwa taşlaýarlar we tzungtzu we tüwi köfte iýmek hem adaty zat.

Köpler Dragon gaýyk festiwalynyň miladydan öňki 278-nji ýylda Çu şalygynyň şahyry we döwlet işgäri Qu uanuanyň öz janyna kast etmegine esaslanyp gadymy Hytaýda dörändigine ynanýarlar.

Festiwal beöň III asyrda Çu korolynyň wepaly ministri bolan meşhur hytaý alymy Qu uanuanyň ömrüni we ölümini ýatlaýar. Qu uanuanyň paýhaslylygy we intellektual ýollary beýleki kazyýet işgärlerine garşy çykdy, şonuň üçin ony dildüwşükde aýypladylar we patyşa sürgün edildi. Sürgünlikde Qu uanuan öz hökümdaryna we halkyna bolan gaharyny we gynanjyny beýan etmek üçin köp goşgy düzdi.

Qu uanuan döşüne agyr daş dakyp, miladydan öňki 278-nji ýylda 61 ýaşynda Miluo derýasyna böküp özüni gark etdi. Çu halky Qu uanuanyň abraýly adamdygyna ynanmak üçin ony halas etmäge synanyşdy; gaýyklarynda Qu uanuany gözläp gözlediler, ýöne halas edip bilmediler. Qu uanuany halas etmek synanyşygyny hatyralamak üçin her ýyl “Dragon Boat” festiwaly bellenilýär.

Peopleerli adamlar Qu uanuan üçin gurban bişirilen tüwi derýa zyňmak däbine başladylar, beýlekiler tüwi derýadaky balyklaryň Qu uanuanyň jesedini iýmeginiň öňüni alar diýip hasaplaýardylar. Ilkibaşda ýerli ýaşaýjylar derýa çümüp, Qu uanuanyň jesedine baryp ýetmek umydy bilen zongzi ýasamak kararyna geldiler. Şeýle-de bolsa, tüwi zongzi etmek üçin bambuk ýapraklaryna gaplamak däbi indiki ýyldan başlandy.

Aagondarha gaýygy, adatça dürli dizaýnlara we ululyklara çaý agajyndan ýasalan adam bilen işleýän gaýyk ýa-da gaýykly gaýykdyr. Adatça uzynlygy 40-dan 100 futa çenli aralykda açyk bezelen dizaýnlar bar, öň tarapy açyk aagdarhalar ýaly, arka tarapy bolsa guýrugy bilen. Gäminiň uzynlygyna baglylykda 80-e çenli gaýyk bolup biler. “Gämini janlandyrmak” üçin gözleri boýamak bilen islendik ýaryşdan öň mukaddes dabara ýerine ýetirilýär. Okuwyň ahyrynda baýdak alan ilkinji topar ýaryşda ýeňiji bolýar.